Co to jest DeFi i czym właściwie różni się od CeFi?
Wszyscy znamy nasz tradycyjny system finansowy. Pożyczki, kredyty, ubezpieczenia, inwestycje, płatności i bankowość – wszystko to dzieje się z czyjąś pomocą.
Tym kimś może być Twój bank, np. CitiBank lub Twoja firma ubezpieczeniowa, np. Allainz lub AXA.
Te instytucje i firmy obsługują nasze finanse w tradycyjny sposób. Operując pieniądzem fiat, czyli zwykłymi walutami, jak np. dolar amerykański czy polska złotówka, i stojąc jako trzeci podmiot w każdej operacji.
Tak właśnie możemy streścić tradycyjne, scentralizowane finanse – CeFi.
Ale! Na rynku pojawił się nowy zawodnik. Młody i gotowy do zrewolucjonizowania utartych schematów. Tym zawodnikiem jest DeFi – czyli zdecentralizowane finanse.
W tym artykule dowiesz się co to jest DeFi, a także czym właściwie różni się od CeFi, jakie są ich cechy i właściwości, dlaczego w ogóle możemy potrzebować nowego systemu i wiele więcej!
Największa różnica między DeFi a CeFi
Podstawowa różnica między scentralizowanymi i zdecentralizowanymi finansami jest dość prosta.
DeFi (Decentralized Finance) to system finansowy, który znamy, wspomniany wcześniej, ale zbudowany w oparciu o zdecentralizowaną technologię blockchain. W związku z tym, DeFi nie wymaga posiadania żadnego pośrednika dla wykonywanych operacji. Czy mamy do czynienia z pożyczaniem, inwestowaniem, przelewami lub wymianą pieniędzy – DeFi działając w systemie peer-to-peer, pozwala każdemu wykonywać operacje finansowe bezpośrednio z innymi osobami.
CeFi (Centralized Finance) wymaga obecności trzeciego podmiotu do wykonania jakiejkolwiek operacji. Pośrednikiem, o którym mówimy, jest zazwyczaj bank.
Ale dlaczego możemy w ogóle potrzebować lustrzanego odbicia CeFi zbudowanego na technologii blockchain?
Cóż. Jest kilka dobrych powodów. Ale we wszystkie szczegóły wejdziemy trochę później! Najpierw, zapoznajmy się z kilkoma ważnymi faktami dotyczącymi DeFi.
7 faktów i cech charakterystycznych DeFi
DeFi jest transparentnym systemem: nasz obecny system bankowy nie jest całkowicie transparentny, co może skutkować oszustwami, przekrętami lub po prostu zwykłymi błędami ludzkimi, za które w większości przypadków płaci klient. Wielokrotnie banki musiały płacić milionowe kary za swoje błędy. DeFi natomiast jest systemem transparentnym, a wszystko dzięki przejrzystości blockchaina, na którym ten system jest zbudowany.
DeFi jest mniej kosztowne: brak pośredników i podmiotów trzecich wiąże się również z niższymi kosztami przeprowadzenia jakiejkolwiek operacji finansowej. W DeFi nie potrzeba pracowników czy fizycznych lokalizacji dla różnych instytucji i kosztów z tym związanych. Potrzebny jest tylko programista, który napisze odpowiedni kod.
DeFi nie wyklucza: zdecentralizowane finanse działają w systemie peer-to-peer, co oznacza, że transakcje i operacje są realizowane dosłownie od osoby do osoby. Oznacza to również, że każdy kto ma dostęp do internetu może uzyskać dostęp i skorzystać z DeFi. Jest to przeciwieństwo tradycyjnego systemu, w którym trzeba otworzyć konto bankowe, do którego trzeba spełnić określoną ilość warunków i przejść przez różne procedury. Banki mogą odmówić Ci otwarcia konta, ale mogą też w każdej chwili zablokować Twoje środki, jeśli znajdą ku temu powód.
DeFi ma wysoką kapitalizację rynkową: kapitalizacja rynkowa wszystkich tokenów z sektora DeFi wynosi 92,930,729,087 USD. Źródło: https://defimarketcap.io/. Data: 30/12/2022 roku.
DeFi jest bardziej przewidywalne: DeFi jest bardziej przewidywalne i mniej podatne na błędy, ponieważ opiera się na napisanym kodzie zamiast na ludziach. Oczywiście kod jest pisany przez ludzi, ale żeby w ogóle zadziałał, musi być napisany dobrze. Natomiast w tradycyjnych finansach musimy w większości przypadków polegać wyłącznie na ludziach, co może skutkować nie tylko kosztownymi błędami, ale także oszustwami i wyłudzeniami.
Brak skomplikowanych procedur weryfikacyjnych: DeFi nie wymaga od użytkownika dostarczenia kopii dowodu osobistego ani weryfikacji jego konta, co trzeba robić korzystając z tradycyjnych finansów.
Wszystkie tokeny DeFi możemy zobaczyć tutaj: https://coinmarketcap.com/view/defi/.
Dlaczego możemy potrzebować DeFi?
CeFi vs DeFi w kredytach
Teraz przejdźmy do tego jednego najważniejszego pytania, które wszyscy sobie zadajemy: dlaczego w ogóle wymyślono DeFi?
Odpowiedź jest dość prosta.
Ludzie zmęczyli się tradycyjnym systemem i jego wadami, które jak się okazało można rozwiązać za pomocą nowej technologii.
DeFi to system, który nie wymaga od nas polegania na scentralizowanym organie, eliminując konieczność obecności trzeciego podmiotu w każdej transakcji. Umożliwia za to przeprowadzanie transakcji bezpośrednio od osoby do osoby, z niewielką pomocą technologii.
Spróbujmy lepiej to zwizualizować, przechodząc przez kilka przykładów, aby lepiej zrozumieć całą koncepcję DeFi i to dlaczego nowy system może być potrzebny.
Karol bierze pożyczkę
Karol to 25-letni mężczyzna, który bardzo chciałby mieć własny dom i wyprowadzić się z wynajmowanego mieszkania. Ma trochę zaoszczędzonych pieniędzy, ale nie na tyle, aby kupić dom lub mieszkanie bez żadnego wsparcia finansowego.
Karol pracuje również w pełnym wymiarze czasu jako backend developer, zarabiając 100k dolarów rocznie i każdego miesiąca oszczędza stałą kwotę w kryptowalutach.
Może być pewien, że otrzyma pożyczkę z banku i dostanie pieniądze, których potrzebuje, aby kupić swój pierwszy dom.
Ale co byłoby dla niego lepsze? Wziąć kredyt w banku korzystając z CeFi czy wziąć kredyt bez pośrednika korzystając z DeFi?
Porównajmy te dwie sytuacje.
Wzięcie pożyczki z DeFi vs CeFi
Z CeFi
Jeśli Karol zdecyduje się na wzięcie pożyczki w CeFi, będzie musiał zmierzyć się z faktem, że oprocentowanie pożyczki będzie wynosić 10% całej pożyczanej kwoty.
Banki zarabiają właśnie na pożyczaniu kwot od tych, którzy deponują pieniądze w ich instytucji, w zamian wynagradzając ich, powiedzmy, 3% zarobkiem. Następnie pożyczone od deponentów pieniądze zostają pożyczone ludziom takim jak Karol, który wziął kredyt z oprocentowaniem 10%, dzięki czemu bank wygrywa całe 7% na tej jednej transakcji.
Z DeFi
Dzięki DeFi Karol może być zarówno pożyczkobiorcą, jak i pożyczkodawcą, w zależności od tego, na co się zdecyduje, bez konieczności zawracania sobie głowy bankami i ich procedurami.
Wybierając DeFi, Karol ominąłby górę papierologii, którą musiałby się zająć biorąc pożyczkę w banku. Nie będzie też musiał zatrudniać doradcy kredytowego, nie będzie musiał czekać tygodni lub miesięcy na decyzję, a także pominie wszystkie rozmowy na infolinii, które normalnie musiałby wykonać, aby w ogóle porozmawiać z bankiem.
Musimy jednak podkreślić, że jeśli Karol nie miałby żadnej styczności z krypto przed tym momentem i musiałby zacząć od zera, pożyczanie w DeFi mogłoby wydawać się dla niego przerażające lub skomplikowane. Ale tak się składa, że wie co nieco o kryptowalutach i smart kontraktach, które są podstawą pożyczek w DeFi.
Natomiast jeśli wcześniej nie wiedziałby nic o kryptowalutach, to cały ten świat tylko wydaje się bardzo skomplikowany, ale w rzeczywistości nie jest. Tak jak nauczyliśmy się korzystać z internetu, tak z pewnością możemy nauczyć się korzystać z DeFi.
Biorąc to wszystko pod uwagę, decyzja pomiędzy DeFi vs CeFi w tym przypadku wydaje się być oczywista.
Jak dokładnie działa wzięcie pożyczki w DeFi?
Przyjrzyjmy się nieco bliżej pożyczkom i kredytom w DeFi. Osobiście uważamy, że jest to dość rewolucyjne i interesujące.
A więc, przechodząc od razu do rzeczy.
Być może zastanawiasz się, jak pożyczki w DeFi mogą być bezpieczne i jak obie strony mogą sobie ufać na tyle, aby w ogóle zaangażować się w ten proces. Pożyczać pieniądze drugiej osobie bez żadnej nadzorującej strony?
To kto lub co nadzoruje cały proces w DeFi to nic innego jak technologia. W zdecentralizowanych finansach, stroną zaufania są smart kontrakty.
To one są kluczem do całego przedsięwzięcia.
Wkrótce znajdziecie u nas szczegółowy artykuł na temat smart kontraktów, ale teraz, żeby pokrótce wyjaśnić jak działają pożyczki w DeFi, musimy krótko wspomnieć, jak działają smart kontrakty.
Trochę o smart kontraktach
Tak więc, smart kontrakty lub prościej – kontrakty cyfrowe to samoobsługowe aplikacje napisane na technologii blockchain.
Najlepszym sposobem na zrozumienie smart kontraktów jest wyobrażenie sobie zwykłej umowy, np. tej, którą masz z bankiem, gdy bierzesz kredyt. Umowa ta ma pewne warunki porozumienia pomiędzy dwiema stronami.
Smart kontrakty to właśnie warunki umowy, ale napisane przez dewelopera na technologii blockchain. A skoro umowa jest cyfrowa i co najważniejsze zakodowana, oznacza to, że napisana aplikacja automatycznie sprawdza, czy jej warunki są przestrzegane przez obie strony. Jeśli nie, smart kontrakt nie sfinalizuje transakcji, dla której został napisany.
Oczywiście, może być napisany w nieco bardziej skomplikowany sposób i nadal musi być walidowany przez użytkowników blockchaina, ale zdejmuje z nich głównego pośrednika, którym w tradycyjnych finansach byłby bank.
Fakt, że smart kontrakt musi być zakodowany przez dewelopera, jest jedynym scentralizowanym czynnikiem tej metody. Musimy zawsze brać pod uwagę ten fakt, a to dlatego, że może zawierać ludzkie błędy. Tak więc przed zaangażowaniem się w pożyczkę w DeFi musimy sprawdzić protokół, z którego zamierzamy skorzystać.
A jeśli nie wiemy jak to zrobić, to najlepiej po prostu skorzystać z protokołów, które są na rynku od jakiegoś czasu i powszechnie wiadomo, że się sprawdzają.
Najwięcej aplikacji służących jako smart kontrakty powstało do tej pory na blockchainie Ethereum, drugiej największej kryptowalucie po Bitcoinie.
Natomiast, żeby faktycznie użyć DeFi do pożyczania pieniędzy musimy spełnić kilka warunków. Pierwszym z nich jest posiadanie stablecoinów lub innej kryptowaluty o wyższej wartości niż to, co chcemy pożyczyć.
Rozwińmy to na przykładzie.
Załóżmy, że mamy 1ETH, warte 3000 dolarów.
Możemy więc pożyczyć 2 000$, mając zabezpieczenie w wysokości 3 000$. Jeśli wartość ETH spadnie, smart kontrakt uruchomi swoje procedury i zacznie sprzedawać nasze zabezpieczenie w postaci ETH, aby upewnić się, że nasz pożyczkodawca będzie miał dokładnie tyle pieniędzy ile w momencie udzielania pożyczki.
To prowadzi nas do najważniejszej zasady w pożyczkach DeFi, czyli tego że nie możemy pożyczyć kwoty wyższej niż ta, którą ustawiliśmy jako nasze zabezpieczenie.
W większości przypadków kwota, którą możesz pożyczyć mieści się w przedziale od 70 do 80% Twojego zabezpieczenia. Dokładna kwota zależy również od całkowitej wielkości zabezpieczenia oraz od platformy, z której korzystasz.
Warto zauważyć, że protokoły mogą się różnić pomiędzy platformami, ale główne zasady ich działania pozostają takie same.
Jak działa udzielanie pożyczek w DeFi?
Możemy być również tymi, którzy pożyczają pieniądze innym poprzez DeFi, stając się w pewnym sensie bankami. Nie do końca tak jak w Monopoly, ale DeFi daje nam taką możliwość w nieco bardziej skomplikowany sposób.
To co musimy zrobić, to umieścić nasze pieniądze na wybranym protokole. Kwota, którą umieścimy będzie tam ulokowana z określonym oprocentowaniem. Pieniądze, które umieszczamy, mogą być stablecoinami lub inną kryptowalutą.
W zasadzie w ten sam sposób, w jaki umieszczamy nasze pieniądze na koncie oszczędnościowym w banku. Ale tym razem w całym procesie nie uczestniczy pośrednik, któremu też należy się procent.
W zamian za użyczenie naszej kryptowaluty otrzymujemy odsetki w stablecoinach lub kryptowalutach. A nad naszym bezpieczeństwem czuwają smart kontrakty.
Dodatkowo, jak już wspomnieliśmy, osoba pożyczająca pieniądze musi dać pod zabezpieczenie więcej pieniędzy niż chce pożyczyć. Dzięki temu mamy pewność, że wyłożona przez nas kwota jest bezpieczna i na pewno wróci do nas w całości.
Przykłady Platform DeFi
Poniżej znajdziesz trzy przykłady platfrom DeFi:
Nasze przemyślenia na temat DeFi vs CeFi
DeFi vs CeFi – starcie, o którym jeszcze 20 lat temu nawet nie śniliśmy.
Uważamy, że DeFi będzie równie rewolucyjne, jak wynalezienie Internetu, który wkroczył do naszego życia i diametralnie zmienił tradycyjne media.
Oczywiście, w przypadku DeFi, może to być nieco trudniejsze, ponieważ banki i tradycyjne instytucje finansowe nie będą tak chętne do oddania kontroli nad finansami.
Ale nawet mając to na uwadze, system DeFi wciąż rozwija się dość dynamicznie od czasu jego wynalezienia.